Od czego się odbić?

czyli jak minął rok?


To był stabilny rok. W przeciwieństwie do zupełnie zwariowanego 2015, który przyniósł kilka dużych zmian. Ugruntowałam się i okrzepłam. Mogę ustawiać następną poprzeczkę:). Filmowo znacznie mniej, statystycznie też znacznie słabiej, albo ja zaczęłam surowiej oceniać.
Ani jednej dychy, cztery filmy do których na pewno będę wracać (niekoniecznie najwyżej ocenione) i kilkadziesiąt filmów poniżej średniej. 

Na dwa filmy zabrakło mi pomysłu na ocenę.
Pierwszy widziałam na LAF w Zwierzyńcu "Scena zbrodni" Joshuy Oppenheimera
z roku 2012 stanowi dyptyk z dwa lat późniejszą "Sceną ciszy". 
Jest to kino dokumentalne, opowiada o ludobójstwie w Indonezji. Opowiadają o nim głównie sprawcy, bo ofiary - jeśli żyją - wciąż się boją.  Nie umiem ocenić, bo reżyser zastosował środki stylistyczne zupełnie dla mnie niezrozumiałe. Nie chcę zniechęcać ale i nie namawiam. Tego się już nie da "od-zobaczyć". 
Drugi to również dokument o ludziach zafascynowanych otyłością. Zgroza. Nie rozumiem, po co kręcić o tym film o pokazywać go światu. Moim zdaniem na tuczenie człowieka w taki sposób powinien być paragraf, a chęć utycia dla "ukochanego mężczyzny" ponad 300 kilo należy leczyć przymusowo psychiatrycznie. Zdecydujmy się na jakąś konsekwencję. Jak ktoś stoi na dachu z zamiarem samobójczym, to się angażuje służby i odwodzi go od zamiaru wszelkimi sposobami. Jeśli kobieta zabija się na raty doprowadzając się do stanu w którym nie może samodzielnie funkcjonować to nagle volenti non fit iniuria? No litości. Nikt normalny nie chce być gruby. Nie mówię, że grubi są nienormalni. Mówię, że normalni grubi próbują sobie pomóc. Zanim się ktoś obruszy zaznaczam, że nie mówię o rozmiarze XL i względach estetycznych, tylko o otyłości zagrażającej zdrowiu.

Zupełnie niechcący obejrzałam "Urok wszeteczny" Zanussiego z 1996 roku. (telewizję oglądam w pokojach hotelowych i trafiłam na film jak już trwał. Zanussiego  zwykle omijam) i zafascynował mnie jako doskonały przykład filmu gdzie idiotycznej historii nie uratuje nawet najlepsze aktorstwo. Pokaz nawiedzonej reżyserii w najgorszym wydaniu. Zapasiewicz doskonały a Zanussi oczywiście nadęty kaznodzieja oderwany od rzeczywistości. Uwodzenie młodego niezłomnego naukowca przez bogatego Hrabiego wyglądało niemal jak kuszenie Chrystusa. Gdyby tak dorzucić kilka scen seksu wyszłaby całkiem zgrabna fantazja erotyczna. Upiorny moralitet (jak to ktoś na filwebie skomentował) albo dobra wymówka dla masturbujących się ukrytych homoseksualistów. Ja mu dałam ocenę "bardzo zły" (2). 
Tu wspomnę, że "Śmietankę towarzyską"  oceniłam na trzy. Dobrze zrobione, świetnie zagrane, ma specyficzny klimat i w ogóle dobry film. Ale ledwie wysiedziałam w kinie do końca. Mnie już neurotyczny bohater Allena nudzi. 
Na każdej większej imprezie znajdzie się ktoś taki, kto jest trzy drinki do przodu, chce "rozruszać towarzystwo" i zaczyna:
- A znacie to? Przychodzi do lekarza baba z żabą na głowie....
W klubach studenckich trzymałam się blisko takiego kolegi, co opowiadał kawały. Jak mnie te kawały zaczynały śmieszyć, to był znak, że powinnam iść do domu. Mój kolega został akurat gwiazdą piosenki polskiej ale inni jemu podobni na pewno kręcą filmy. W ubiegłym roku zaliczyłam siedemdziesiąt takich  filmów, w których|ktoś nakręcił jeszcze raz historię, którą wszyscy znają.
albo "Love story" - czyli jedno z bohaterów umiera
albo wariację o  Kopciuszku znajdującym księcia - na końcu żyli długo i szczęśliwie
albo Romea i Julię - oboje umierają 
albo bajka o wioskowym głupku, który po wielu przygodach okazuje się najdzielniejszy i najmądrzejszy, spuszcza łomot smokowi i dostaje pół królestwa i królewnę. I ojciec mu mówi, że jest z niego dumny.   
albo ... (jakieś sugestie?)
Można jeszcze dodać we wszystkich konfiguracjach duchy, zombie, wampiry i nadprzyrodzone moce, czarownice, elfy, wróżki i zawirowania czasowe. 
I ja się nawet dobrze bawię, przy tych filmach, jeśli są porządnie zrobione i nie udają, że zatrzymują Słońce i ruszają Ziemię. Smutno mi kiedy jest odwrotnie - film ma potencjał, ma coś interesującego do powiedzenia, ale jest to skopane, przekombinowane, źle zagrane i w ogóle zmarnowane.

Nie da się jednak sprowadzić do jednego zgrabnego mianownika filmów bardzo dobrych. Kilka chcę polecić:
"Planeta singli" (2016) w reż. imigranta Mitji Okorna  
Już nie miałam nadziei na  dobrą polska komedię, już byłam pewna, że nam tylko Smarzowski i Szumowska
wyznaczają jakiś poziom a na rozrywkę należy spuścić wstydliwie zasłonę milczenia. A tu proszę! Banalna historia, naprawdę nic odkrywczego, momentami nawet kiczowata. Zrobiona według sprawdzonych dobrych wzorców, przy tym jednak lekka, znakomicie zagrana, momentami wzruszająca. Maciej Stuhr  nawet rycerza na białym koniu potrafi zagrać bez popadania w karykaturę. To nie było łatwe:). No i to co lubię w filmie - znakomity drugi plan, bez chałtury. 
To jest niezwykły film. Jeden z tych obrazów, które niezauważalnie biorą widza za rękę i budują silną relację z bohaterem i opowiedzianą historią. Aiman pracuje w malezyjskim więzieniu o zaostrzonym rygorze. Jest młody, starannie wykonuje obowiązki i tym zwraca na siebie uwagę więziennego kata. Ten wybiera się na emeryturę i chce chłopaka wyszkolić na swojego następcę. 
Film jest ważnym głosem w debacie o karze śmierci. Bardzo ważnym, bo nie odpowiada na pytanie a zmusza do przemyślenia. Jestem pewna, że może służyć za argument obu stronom sporu. Film widziałam na WAMie  i moim zdaniem był najlepszy. 
Mam mieszane uczucia po filmie ale jednak mi został. Tak mam z filmami że niezależnie od wartości artystycznej niektóre porządkują (albo bałaganią) mi w głowie. To film z gatunku "zróbmy jakieś idiotyczne założenie i wokół niego zbudujmy dramę". Tu mamy  karkołomną próbę połączenia utopii z antyutopią. Otóż umawiamy się, że w Japonii wymyślono oryginalny sposób na kontrolę i redukcję populacji. Każdy uczeń pierwszej klasy szkoły podstawowej otrzymuje zastrzyk, który zabija co tysięczną osobę, nim ta ukończy 24. rok życia. Na dobę przed wyznaczonym czasem śmierci, ofierze i rodzinie wysyłane jest zawiadomienie. Pomysł dość makabryczny, ale w gruncie rzeczy najbardziej makabryczne w nim jest samo zawiadomienie. śmierć sama w sobie, sprawiedliwa czy nie nie robi wrażenia. Wrażenie robi czas, który znamy. 
To jak to właściwie z nami ludźmi jest? Chcemy wiedzieć i mieć ten czas?  
"Od wszelkiego złego, wybaw nas, Panie.
Od powietrza, głodu, ognia i wojny, wybaw nas, Panie.
Od nagłej i niespodziewanej śmierci, wybaw nas, Panie"

Czy nie chcemy wiedzieć?